CO TO JEST BIZNES PLAN
Gdy budujesz dom potrzebujesz planu, jadąc na wakacje także planujesz podróż oraz pobyt.
Dlaczego więc nie zaplanować biznesu, który zamierzasz realizować?
W gruncie rzeczy każdy ma taki plan w swojej głowie.
Przelanie koncepcji na papier sprawia nam niejednokrotnie duże problemy.
Po co to robić? Jest kilka obiektywnych przyczyn.
Formalizując koncepcję poprzez spisanie na papierze, oraz czytając to co stworzyliśmy często dostrzegamy luki w całości, które wymagają przemyślenia.
Możemy także poprosić o opinię naszych znajomych, rodzinę, czy lokalnych ekspertów.
Papierowa lub elektroniczna wersja biznes planu jest także konieczna, aby instytucja finansująca czy inwestor mogli ocenić trafność ponoszonych inwestycji , innymi słowy czy nasz pomysł ma szanse wypalić.
CO POWINIEN ZAWIERAĆ KAŻDY BIZNES PLAN
Dobry biznes plan szczegółowo opisuje to co chcemy realizować, w jaki sposób chcemy to robić, gdzie i kiedy.
Nie mniej ważne jest uwzględnienie środowiska i otoczenia biznesowego, aktualnej sytuacji społecznej i politycznej, a także rzetelny rachunek planowanych kosztów i przychodów.
Nie jest konieczne zachowanie struktury dokumentu jak poniżej, niemniej jednak wszystkie wymienione elementy powinny się znaleźć w kompletnym biznes planie.
Opis pomysłu, czyli na czym polega nasz biznes.
W tej części powinniśmy opisać to co chcemy realizować, czyli wizję naszego biznesu.
Może to być wprowadzenie na rynek nowego, innowacyjnego produktu lub usługi, bądź skopiowanie już istniejącego pomysłu.
Jest to rozdział, który najprościej opisać nowym przedsiębiorcom.
Nie musimy skupiać się na szczegółach, ponieważ zostaną one zawarte w kolejnych rozdziałach.
Często też zdarza się, że w miarę powstawania kolejnych rozdziałów wracamy i poprawiamy pierwotną koncepcję, ponieważ w miarę uszczegółowiania nasz pomysł dojrzewa.
Właśnie ta część biznes planu służy jako streszczenie pozwalające czytelnikowi zrozumieć nasz pomysł.
Charakterystyka przedsiębiorcy, czyli kto będzie realizował pomysł.
Ten rozdział służy przedstawieniu się.
Powinny się w nim znaleźć odpowiedzi na pytanie kim jesteśmy, jakie mamy doświadczenie związane z planowanym przedsięwzięciem, jakimi zasobami dysponujemy.
Jeśli pomysł będzie realizowany przez działające już przedsiębiorstwo można opisać historię, cele, misje, osiągnięte sukcesy.
Opis produktów/usług, czyli co chcemy oferować?
Jest to rozwinięcie "Opisu pomysłu" skupiające się na produktach czy usługach, które będziemy wytwarzać.
Ważne jest, aby w miarę możliwości szczegółowo opisać produkt finalny.
Dobrze jest posłużyć się obrazami, zdjęciami czy diagramami jeśli jest taka możliwość, a jeżeli nie da się zwizualizować produktu/usługi należy słownie opisać jego właściwości.
Jeśli nasz produkt lub usługa powstaje z innych produktów i usług należy je tutaj określić.
Warto tu także przeanalizować koszty wytworzenia produktu lub usługi, oraz określić ceny lub marżę naszych produktów.
Analiza rynku, czyli jaki jest popyt i konkurencja.
Celem tego rozdziału jest sprawdzenie, określenie bezpośredniego otoczenia, w którym nasz pomysł będzie realizowany.
Jeśli otwieramy sklep spożywczy nie będziemy analizować konkurencji i zapotrzebowania w całym kraju, a jedynie najbliższą okolicę.
W przypadku sklepu internetowego wprost przeciwnie.
Ważne jest, a żeby właściwie określić granice otoczenia, w którym będziemy działać.
Jeśli się z tym uporamy to następnie musimy sprawdzić jaka jest konkurencja w naszym otoczeniu, określić podaż i popyt dla podobnych produktów i usług.
Potwierdzić dostępność dostawców produktów i usług, które będą potrzebne do realizacji naszego pomysłu.
Do analizy rynku można użyć jednego z narzędzi dostępnych w internecie, np. analizę pięciu sił Portera.
Analiza sytuacji społeczno-politycznej, czyli wpływ aktów prawnych i opinii publicznej.
Nasze działania mogą zostać skutecznie ograniczone przez akty prawne pisane przez polityków.
Podczas tworzenia biznes planu należy zweryfikować czy to co chcemy robić jest zgodne z obowiązującym prawem.
Ponadto dobrze jest zweryfikować czy nie są planowane zmiany w interesującym nas obszarze w najbliższym czasie, a jeżeli są to na czym będą polegały.
Podobnie opinia publiczna może mieć wpływ na postrzeganie naszej firmy, a co za tym idzie na sprzedaż naszych produktów.
Mocno ryzykowne jest przedsięwzięcie polegające na sprzedawaniu np. różańców w kraju muzułmańskim i na odwrót.
Należy więc przeanalizować czy nasze usługi i produkty nie będą wzbudzały społecznej niechęci, afrontu czy agresji.
Należy także wziąć pod uwagę jak zmienia się struktura społeczeństwa, zamożność, wyksztalcenie i inne czynniki, które mogą mieć wpływ na nasze przedsięwzięcie.
Pomocna może być tu analiza PEST.
Analiza ryzyka, czyli co zagraża naszemu przedsięwzięciu.
Często euforia wywołana nowym pomysłem przysłania nam zagrożenia, które mogą zniweczyć nasz trud.
W rzetelnym biznesplanie muszą się znaleźć wszystkie ryzyka, które mogą mieć wpływ na planowane przedsięwzięcie.
Lista ryzyka powinna być uporządkowana w zależności od wpływu jaki może wnieść do realizacji naszych planów.
Najbardziej dotkliwe powinny znaleźć się na początku, mniej ważne dalej.
Dobrze jest także opracować sposób reakcji na ryzyko jeśli zaistnieje, czyli co zrobimy jeśli się wydarzy.
Według definicji ryzyka to także szanse, więc możemy tu także wpisać niepewne wydarzenia, które mogą mieć korzystny wpływ na nasze przedsięwzięcie.
Pomocna będzie analiza SWOT.
Marketing, czyli jak planujemy dotrzeć do klienta.
W tym rozdziale powinna się znaleźć przemyślana strategia dostosowania produktów i dotarcia do docelowych odbiorców.
Jakie działania planujemy podjąć w celu zainteresowania potencjalnej grupy odbiorców naszymi produktami.
Jakie kanały wykorzystamy do komunikowania się z klientem.
W końcu jakie formy reklamy planujemy wykorzystać i jakie będą jej koszty.
W dzisiejszej rzeczywistości nieodzownym narzędziem jest Internet, ale także tradycyjne formy promocji zasługują na uwagę.
Wszystko zależy od tego jak określimy docelową grupę klientów.
Nie ma potrzeby prowadzić kampanii internetowej dla nowo otwartego sklepu spożywczego.
Harmonogram działania, czyli kiedy będziemy realizować kolejne zadania.
Nasze przedsięwzięcie powinniśmy podzielić na zadania, dla których jesteśmy w stanie określić czas trwania i koszt.
Harmonogram możemy przedstawić w formie wykresu Gantta lub listy zadań w kolejności realizacji z naniesionymi terminami.
Tak sporządzony harmonogram pozwoli na kontrolę postępów realizacji względem planu.
Większe projekty należy podzielić na etapy.
Nie należy też zapominać o tym, że część zadań może się rozpocząć dopiero po zakończeniu innych oraz, że jedna osoba nie może jednocześnie wykonywać dwóch zadań.
Analiza finansowa, czyli ile planujemy zarobić.
Rozdział ten podsumowuje na jakie zyski możemy liczyć w perspektywie krótko i długoterminowej.
Należy uwzględnić wcześniej oszacowaną sprzedaż, koszty wytworzenia produktu lub usługi, reklamę, reakcję na ryzyko i inne koszty związane z działalnością.
Planowane przychody powinny być wynikiem sprzedaży naszych produktów/usług .
Planowane koszty należy w tym miejscu szczegółowo opisać, wziąć pod uwagę koszty inwestycyjne i bieżące.
Analiza finansowa może przyjąć formę bilansu, rachunku zysków i strat, progów rentowności, czy innych wskaźników.
Wszystko zależy w jakim celu powstaje biznes plan.
Kluczowe jest rzetelne uwzględnienie wszystkich znanych kosztów i przyjęcie umiarkowanych prognoz sprzedażowych, aby decyzja o realizacji pomysłu nie opierała się na fikcji.
Specyficzne biznes plany
Biznes plany w formie wniosków do UP mają wcześniej ustaloną strukturę.
Biznes plan pod kredyt jest przeważnie sporządzany według wytycznych dostarczanych z banku.
Inwestor natomiast będzie oczekiwał odpowiedzi na pytania jaki wkład finansowy jest konieczny, kiedy nastąpi zwrot zainwestowanego kapitału i jaka będzie rentowność w perspektywie 2-10 lat.
Projekty na duże sumy mogą zawierać bardziej zaawansowane projekcje finansowe i wskaźniki np. NPV, IRR.
Możliwości jest wiele, niemniej jednak każdy biznes plan powinien zawierać wszystkie wskazane informacje, choć struktura dokumentu może się znacznie różnić.
JAK UNIKNĄĆ PORAŻKI
Biznes plan powinien być przemyślaną i spójną koncepcją, a nie jedynie przelaną na papier formą uzewnętrznienia tego co mamy w głowie.
Papier wszystko przyjmie, ale fakt, że nie weźmiemy jakiegoś zagrożenia pod uwagę nie sprawi, że go nie będzie.
Racjonalny, rzetelny i solidny biznes plan daje obraz całokształtu przedsięwzięcia.
Wskazanie jego mocne i słabe strony, możliwe ryzyka i szanse.
Niejednokrotnie rzeczywistość weryfikuje nasze plany i stawia przed nami przeszkody.
Pisząc biznes plan nie należy zakładać najbardziej optymistycznej sytuacji, ponieważ ma ona małe szanse zaistnienia.
Jednocześnie założenie najbardziej pesymistycznej od razu na wstępie dyskwalifikuje wiele pomysłów.
Warto więc przyjąć opcję umiarkowaną.
Nasze otoczenie ulega ciągłym zmianom i z pewnością nasz biznes plan także będzie podlegał modyfikacjom od pierwszego dnia wprowadzania go w życie.
Dlatego jedynie oparcie na rzetelnych, obiektywnych założeniach gwarantuje sukces naszego pomysłu.
OD CZEGO ZACZĄĆ
Pytań na jakie powinniśmy sobie odpowiedzieć jest wiele.
Pierwsze i najważniejsze czy na naszą usługę lub produkt jest lub będzie popyt – czyli kto, co, za ile i jak często jest skłonny od nas kupić.
Analiza rynku to bardzo czasochłonne zajęcie.
Na przykład jeśli planujesz otworzyć sklep spożywczy osiedlowy należy policzyć ile tam jest mieszkańców (z każdego bloku spisać sobie liczbę mieszkań i pomnożyć przez liczbę osób, jeśli młode osiedle *2,5 , jeśli stare osiedle raczej*1,5)
Należy założyć procent mieszkańców, który będzie u nas robić zakupy i za jaką wartość.
Warto pamiętać o konkurencji bliżej i dalszej.
Kolejnym etapem będzie analiza finansowa odpowiadająca na pytanie ile przedsięwzięcie będzie kosztowało, kiedy nastąpi zwrot zainwestowanego kapitału, jaka będzie rentowność, jakie ryzyko.
Jeżeli dobrniemy do tego momentu to możemy przystąpić do formalizowania biznes planu.
Na każdym etapie zarówno analizy jak i tworzenia ostatecznego dokumentu oferujemy naszą pomoc poparą wieloletnim doświadczeniem.